Pigmente lezyonlarda lazer tedavisi nedir, nasıl etki eder?

Lazer tedavileri, belli dalga boyundaki güçlendirilmiş ışık demetinin belli bir noktaya yönlendirilmesi esasına dayanır. Bu ışık demetleri dalga boylarına göre belli yapılarda (hemoglobin, melanin, su); çevre dokuya zarar vermeden, yüksek ısı oluşturur ve hasar yaratır. Bunun sonucunda hedef doku küçültülebilir ya da ortadan kaldırılabilir. Lazer tedavileri deriye rengini veren maddelerden olan melanin, hemosiderin; aynı zamanda dışarıdan deriye enjekte edilen dövme pigmentlerini hedef alarak tahrip etmekte ve bu pigmentleri yok edebilmektedir. Kliniğimizde pigmente lezyonlar için Q-switch lazer ve bazı durumlarda uzun atımlı NdYAG lazer kullanılmaktadır. Q-switch lazerler belirli bir dalga boyunda lazer ışığını, çok kısa zaman aralığında (saniyenin milyarda biri kadar) üretip deriye aktarma kapasitesine sahip yüksek teknolojik cihazlardır.

Leke oluşumu çok çeşitli nedenlerle olabilmektedir. Yaşlanma, güneş hasarı, genetik yatkınlık, gebelik, oral kontraseptif kullanımı ile tetiklenebilen lekeler olabileceği gibi doğumsal lekeler de bulunmaktadır. Bu lekelerdeki pigment yoğunluğu, deri içindeki seviyesi, biriken maddeler ve doğal yapıları farklı olduğu için uygulanan doz ve uygulama seans sayıları kişiden kişiye ve aynı kişinin farklı lekelerinde de farklılıklar göstermektedir. Ayrıca hastalıkların bazıları tamamen tedavi edilebilirken bazılarında kısmi iyileşme görülmektedir. Bu durum tedavi öncesinde her zaman öngörülememektedir.

Kullanım alanları nelerdir?

• Çiller
• Güneş lekeleri
• Melasma
• Seboreik keratoz (kahverengi yaşlılık lekeleri)
• Cafe au lait lekeleri (sütlü kahve lekesi)
• Ota nevüs/Ito nevüs/Becker nevüs (doğumsal lekeler)
• Dövme silme

Uygulama süreci nasıldır?

• Uygulamaya başlarken; uygulamanın yapılacağı bölge lokal anestezik krem sürülerek uyuşturulabilir. Sonrasında bu krem silinerek cilt antiseptik solüsyonlarla temizlenir.
• Hasta muayene masasına yatırılır.
• Hasta ve doktor koruyucu gözlükleri takar.
• Hastanın lezyon ve deri tipine uygun şekilde dalga boyu seçilerek; güç, frekans ve atım süresi ayarları konsoldan yapılarak lazer atımları yapılır.
• Lekelerin tamamen yok edilebilmesi için gerekli olan uygulama süresi ve seans sayısı hastanın cilt durumuna ve lekelerin yoğunluğuna bağlı olarak değişkenlik gösterir. Ortalama 6-8 haftada bir seans olacak şekilde, ihtiyaç durumuna göre seans sayısı ayarlanabilir.

Yan etkiler nelerdir?

• Ağrı: İşlem sırasında lokal anestezik kremler, soğuk üfleyen cihazlar ya da soğuk pedler ağrı hissini azaltmak için kullanılabilir.
• Hassasiyet, kızarıklık, su toplaması, deri içinde kanama ve yara oluşumu: Böcek ısırığı benzeri kızarıklık ve yanma gözlenebilir.
• Ödem: Özellikle yüz bölgesinde ortaya çıkan bu yan etki birkaç gün içinde geçer. Evde buz uygulanması şişliğin daha çabuk inmesini sağlayabilir. Buz uygulaması kısa süreli olmalı ve buz deriye direk temas etmeden, arada koruyucu bir materyal olacak şekilde uygulanmalıdır.
• Deride renk kaybı: Kalıcı renk kaybı riski çok azdır; ancak özellikle koyu tenli hastalarda gözlenebilir.
• Deride renk koyulaşması: Bu durum oldukça nadir olmakla beraber ortaya çıktığında bazı leke açıcı krem ve yöntemlerin uygulamasını gerektirebilir.
• Yara izi: Oldukça nadir olmakla birlikte görülebilir.
• Çok nadir olarak bazı dövme boyalarına (özellikle kırmızı ve sarı renkli boyalarla) lokal ya da generalize alerjik reaksiyon gelişebilir.

Hangi durumlarda uygulanmaz?

• Gebelik ve emzirme
• İşlem yapılacak bölgede aktif enfeksiyon varlığı
• Işığa duyarlı bir hastalık varlığı

Tedavi öncesinde ve sonrasında hastanın dikkat etmesi gereken durumlar nelerdir?

• Bir yıldan daha önce yaptırılmış dövmelere lazer ile tedavi önerilmez, tedavi halinde başarı oranı düşüktür.
• Bazı dövme renklerinde başarı oldukça yüksekken (siyah, lacivert, kırmızı); bazılarında başarı daha düşüktür (yeşil, açık mavi, sarı).
• Tedavi başarısı dövmenin yapıldığı bölgeye göre değişebilmektedir. Vücutta merkeze yakın alanlarda tedavi başarılıyken; el sırtı, ayak bileği gibi distal alanlarda başarı şansı daha azdır.
• Tedavi öncesi uygulanacak bölge temiz olmalı ve makyaj yapılmamalıdır.
• Tedavi bittikten sonra hastalar doktorun önerdiği şekilde güneşten korunmalı ve düzenli güneş koruyucu kullanmalıdır.
• Pigment için lazer uygulaması öncesi ve sonrasında solaryum, güneş banyosu ve lazer uygulanacak bölgeyi zedeleyici işlemler (aşırı suyla banyo yapmak, bu bölgeyi ovalamak, keselemek, soyucu işlemler uygulamak, deri bakımı yaptırmak ve aşırı güneşe maruz kalmak) yan etkileri arttırabildiğinden önerilmemektedir.
• Leke tedavilerinde lekelerin tedavi sonrası daha da kötüleşebileceği ve tedavi olup geçse de tekrar leke oluşabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle lazer sonrası belirgin kızarıklık oluşursa ve lekeler tekrarlarsa hemen uygulama yapan doktora başvurulmalıdır.
• Beklenmeyen bir etki gelişirse uygulama yapan doktora başvurulmalıdır.