Tüm kanser türleri arasında en sık görülüne deri kanserleridir. Özellikle güneş ışığının etkisiyle açık tenli kişiler deri kanseri gelişimi riskini daha çok taşır. Yanıklar, tekrarlayan röntgen, arsenik ile katrana maruz kalmak ve ailesinde deri kanseri öyküsünün olması da diğer riskler arasında yer alır.

Basal hücreli karsinom (Kötü huylu tümör)

Deri kanserleri içinde en sık karşılaşılan tiptir. Açık tenli kişilerde daha sık görülür. Yüz, boyun, el sırtları gibi güneşe açık bölgelerde yerleşmekle birlikte vücudun diğer bölgelerinde de görülebilir. Yavaş seyirli olup 1 cm çapa ulaşması aylar ve yıllar içerisinde olabilmektedir. Ancak tedavi edilmez ise yara açılır üzeri kabuklanır, kemik ve sinirler başta olmak üzere deri altı dokulara yayılabilir.

Skuamöz hücreli karsinom

Deri kanserleri arasında ikinci sıklıkta karşılaşılan tiptir. Açık tenli kişilerde daha sık görülür. Genellikle yüz, kulak kenarları, dudaklar ve ağza yerleşir ama vücudun diğer yerlerinde, travma yerinden veya iyileşmeyen yaraların üzerinden de gelişebilir. Kırmızı, kahverenginde kepekli kabartıdan kitlelere kadar değişen şekillerde görülebilmektedir. Deriden iç organlara yayılması nedeniyle erken tedavi edilmesi önemlidir.

Malin melanom

Deri kanserleri arasında en ölümcül olanıdır. Melanosit adı verilen deriye koyu rengini veren maddeleri üreten hücrelerden köken almaktadır. Bu hücreler melanom hücrelerine dönüşünce kanserde siyah, kahverengi, ten rengi, gri, mavi, damarlanmaya bağlı kırmızı renk başta olmak üzere çeşitli renkler görülebilmektedir. Açık tenlilerde, aşırı güneş ışığına maruz kalanlarda, ailesinde melanom öyküsü ve çok sayıda düzensiz beni olanlarda melanom görülme riski artmıştır. Güneş gören bölgeler dışında avuç içi, ayak tabanı, tırnakların altı, ağız, genital bölgede gelişebilmektedir. Melanom deride aniden gelişebileceği gibi bir benin veya lekenin üzerinden de gelişebilir. Erken dönemde cerrahi olarak tedavi edilme şansı oldukça yüksektir.

Periyodik olarak kişinin kendini değerlendirmesi

Riski yüksek olanların erken tanı ve tedavisi için kişinin kendini her ay veya iki ayda bir değerlendirmesi önerilmektedir. Beş basamakta kişi kendini inceleyebilir. Şüpheli durumlarda doktora başvurulması gerekmektedir.

• Ayna yardımıyla gövde ön, arka yüzleri ve koltuk altlarının değerlendirilmesi
• Kolların, ön kolların, ellerin değerlendirilmesi
• Uyluklar, bacaklar, ayaklar ve ayak tabanlarının değerlendirilmesi
• El aynası yardımıyla ensenin ve parmaklarla ayırarak saçlı derinin değerlendirilmesi
• El aynası yardımıyla sırt, bel ve kalçaların değerlendirilmesi

Melanom gelişimini düşündürecek durumlar

İngilizce bazı kelimelerin kısaltılmasıyla ABCDE şeklinde ifade edilmektedir.

• Asymetry (Asimetri); dikey veya yatay çizgi ile ikiye ayrıldığında yapının eşit olmaması
• Border (Kenar); kenarların düzensiz olması
• Colour (Renk); gri, çelik mavisi, kahverengi ve siyah gibi farklı renklerin bir arada olması
• Diameter (Çap); çapın 6 mm'den büyük olması
• Elevation (E1) (Yükseklik); deriden kabarık olması
• Enlargement (E2) (Genişleme); hızla büyüme eğiliminde olması

Deri kanserleri gelişim riskini azaltmak için ultraviyole ışınlarının zararlı etkilerinden korunabilme yöntemleri

Öncelikle geniş kenarlı şapka, ultraviyole koruyuculu gözlük, sıkı dokunmuş giysiler kullanılması gerekir. Güneş ışınlarının yeryüzüne dik ulaştığı saatlerde (10:00-16:00) güneşe çıkılmamalıdır. Güneşe çıkılacaksa güneşe açık bölgeler için ultraviyole A ve B ışınlarına karşı koruyucu özelliği olan ürünlerin dışarı çıkmadan 20 dakika öncesinde sürülerek gerekirse 2 saatte bir tekrarlayarak kullanması önerilir. Altı aylıktan küçük çocukların ise güneş altında bırakılmaması önerilmektedir.

Derisinde yukarıda bahsedilen durumlardan herhangi birine sahip kişilerin doktora başvurulması erken tanı ve tedavi için son derece önemlidir.